50 Jaar Hiphop: De positieve hiphop van The Native Tongues

Hiphop had slechts zes jaar nodig om van Kool Herc naar de rest van de wereld te gaan. En dat is vooral te danken aan hoe het als een lopend vuurtje rondging in New York. Het is dan ook niet verrassend dat New York, cultureel misschien wel de belangrijkste stad ter wereld, veel hiphopgrootheden heeft voortgebracht. Van Jay-Z tot Alicia Keys en van The Notorious B.I.G. tot 50 Cent. Vandaag zoomen we even in op een kleine groep met grote invloed die eind jaren tachtig/begin jaren negentig New York, en daarmee de wereld, veroverde.

De Verenigde Staten zaten eind jaren tachtig in de Reagan en Bush periode van snel geld, de crackepidemie, hyperkapitalisme en de golfoorlog. Als bijna natuurlijk gevolg daarvan, gingen vooral zwarte Amerikanen er hard op achteruit. Het bewustzijn daarvan en protest hiertegen bleef echter achterwege in veel media. Alles wat blinkt is goed, alles wat slecht gaat laten we achterwege.

Het was een groot contrast met de afgelopen drie decennia, waarin, aangevoerd door mensen als Martin Luther King, het zwarte Amerikaanse bewustzijn tot grote hoogte steeg. Muzikanten als Nina Simone, Sam Cooke, Bill Withers en Aretha Franklin besteedden ook aandacht aan de problematiek die leefde in de VS. Maar soul werd disco, jazz werd smooth jazz en hiphop begon aan zijn opmars. Het was de tijd van Studio 54, punk, Warhol en Chic. De pijn werd weggedanst, in de hoop dat het verdween.

In 1988 gebeurde er iets opmerkelijks. Vanuit Los Angeles bracht een groep bestaande uit Dr. Dre, Eazy-E en Ice Cube genaamd NWA het album Straight Outta Compton uit. Het betekende het officiële startpunt van wat we nu kennen als Gangsta Rap. Documentaire rap waarin het verhaal van de straat wel wordt verteld–inclusief geweld, drugs en alle andere ellende. In dezelfde zomer komt vanuit de andere kant van de VS het album Straight Out The Jungle uit. The Jungle Brothers presenteren zich zo’n beetje tegenovergesteld van NWA. Niet zwart, donker, gewelddadig, maar juist vrolijk, relaxed en kleurrijk.

The Jungle Brothers worden in die periode in één adem genoemd met A Tribe Called Quest en De La Soul, ook afkomstig uit New York. In een bonte combinatie van sportkleding, Afrikaanse sieraden en dreadlocks liepen ze over straat. Ze waren felgekleurd, positief, intellectueel en er waren vrouwen bij. The Native Tongues braken rigoureus met het clichébeeld dat er van hiphop ontstond eind jaren tachtig. Niet geinteresseerd in het donkere leven van de straat, maar juist geinteresseerd in de liefde, in vreugde, in geschiedenis, bewustzijn en spiritualiteit.

In twee jaar tijd verschenen naast Straight Out the Jungle ook De La’s 3 Feet High And Rising en Tribe’s People’s Instinctive Travels And The Paths Of Rhythm. Drie debuutalbums die meteen een hit waren en die de fundering voor deze nieuwe beweging zouden vormen. Op Buddy, afkomstig van De La Soul’s album, komen de drie groepen samen en hoor je ook Monie Love voorbijkomen.

Naast The Jungle Brothers, De La Soul en A Tribe Called Quest hoorden namelijk nog meer artiesten tot het collectief. Vrouwen in hiphop waren destijds nog een uitzonderlijkheid, maar bij The Native Tongues behoorden Monie Love en Queen Latifah tot de vaste groep. Ook Brand Nubian, Black Sheep en Leaders of The New School behoorden stilistisch tot deze crew. Hiphop met een boodschap, samples uit de soul en jazzgeschiedenis en vooral heel veel positiviteit. Kijk maar eens naar deze klassieker van A Tribe Called Quest.

Zowel qua stijl als qua ideeën konden al deze rappers elkaar in de ogen kijken. In tegenstelling tot wat hot was op dat moment, waren de Native Tongues juist geïnspireerd door het bewustzijn van de artiesten die voor hen kwamen. Afrika Bambaataa’s Zulu Nation, een Afrocentrische quasi-religie die in New York ontstond was van grote invloed, maar ook de spiritual soul en jazz was van grote invloed, zoals je bijvoorbeeld hoort aan de sample in Buddy van The Five Stairsteps - O-O-H Child. Thee Native Tongues gingen progressief vooruit, maar keken altijd even achterom om te zien waar ze vandaan kwamen. Ook de naam Native Tongues komt uit de spirituele soul hoek. Toen Q-Tip van A Tribe Called Quest op een dag bij Jungle Brothers Afrika Baby Bam met wat platen aan het spelen was, hoorden ze de term (“Took away our native tongues”) in dit nummer van New Birth.

The Native Tongues hadden een ongekende invloed. Rondom de vaste kern zaten acts als The Pharcyde, Mos Def, Common en een jonge J Dilla. Ook moderne artiesten zijn overduidelijk beinvloed door The Native Tongues. Kanye West heeft meerdere keren aangegeven dat Q-Tip zijn grote held was, al zal hij inmiddels politiek gezien ver af staan van waar de Native Tongues voor stonden. Noname is wat dat betreft een beter modern voorbeeld. Een vrouwelijke rapper die zowel activistisch als positief is en bovendien extreem goed kan rappen.

Dit artikel is geschreven door Mikel van den Boogaard.