We vieren 50 jaar hiphop!

Kool Herc werd geboren in Kingston, Jamaica. Als kind krijgt hij al veel mee van de Jamaicaanse soundsystemcultuur. Grote speakers op busjes of karren met luid geluid die door de stad heen trekken om de nieuwste dub en reggaeplaten te laten horen. Als hij als 12-jarige jongen met zijn ouders naar New York verhuist, neemt hij de passie voor geluid mee. Tot zowel ergernis als vreugde van zijn nieuwe buren in het sobere flatgebouw in The Bronx.

We schrijven 1967 als Herc aankomt en The Bronx is er dan ernstig aan toe. New York is in verval en The Bronx, waar voornamelijk zwarte en latino Amerikanen wonen, gaat voorop in de ondergang. Doordat de huizen klein en slecht onderhouden zijn, leven veel mensen op straat. De parken zijn de plekken waar de mensen samenkomen.

Ook de kinderen spelen op straat. Tussen de junkies, zwervers en gespuis wordt er gebasketbald, gedanst en gezongen. Het is de tijd van de Black Power Movement in de VS. Zwarte Amerikanen dragen afro’s, Afrikaanse kleding en een nieuw spiritueel bewustzijn. Malcolm X werd vermoord in 1965. Martin Luther King werd vermoord in 1968. De Vietnamoorlog nadert zijn hoogtepunt. The Beach Boys hebben hun Pet Sounds. John Coltrane zijn Love Supreme. The Beatles rammen er in acht jaar twaalf hit-albums door. En Aretha Franklin eist met haar comeback album I Never Loved a Man the Way I Love You een beetje R-E-S-P-E-C-T.

In deze muzikale wereld groeien Herc en zijn zusje Cindy op. Hun vader is een soulliefhebber en voedt zijn kinderen op met Curtis Mayfield, Baby Huey en James Brown. Door zijn stevige bouw kreeg hij op school de bijnaam Hercules, wat vervolgens veranderde naar Kool Herc. De jaren zeventig stonden op het punt te beginnen en Herc was bezeten van muziek. Hoewel New York zwaar in verval was, was de muziek en discoscene in bloei. Met zijn vader luisterde hij platen en spaarde hij een draaitafel bijelkaar. Funk en disco waren hot met Curtis Mayfield, Isaac Hayes en natuurlijk James Brown op zijn gloednieuwe platenspelers.

In de zomer van 1973 is Herc (dan 18 jaar) aan het spelen met zijn platen. Hij draait James Brown’s album Sex Machine grijs, en raakt bevangen door de breaks en raps van “The Godfather of Soul”. Wanneer zijn zusje Cindy nieuwe spullen nodig heeft voor het aanstaande schooljaar, vraagt ze hem om zijn platen te draaien tijdens een feestje in het gebouw. Met flyers, aankleding en styling overtuigt ze buurtgenoten om naar hun feestje te komen. Jongens betalen 50 cent entree, meisjes 25 cent.

Voor die schamele centen konden buurtbewoners dansen op James Brown’s Give It Up Or Turnit A Loose, Get Into Something van The Isley Brothers en Apache van The Incredible Bongo Band, het meest gesamplede nummer in hiphop allertijden.

Maar meer nog dan een paar funky, uptempo dansbare nummers, was het feest vooral (letterlijk en figuurlijk) een breekpunt in de geschiedenis. Cindy Campbell’s feestje op op 11 augustus 1973, in de gemeenschapsruimte van appartementencomplex 1520 Sedgwick Avenue, wordt gezien als het officiëleofficiele geboortemoment van hiphop. Niet zozeer door de muziek die er gedraaid werd, maar vooral door wat Herc ermee deed.

Herc had in de discoclubs gezien dat DJ’s twee platenspelers naast elkaar hadden zodat de muziek altijd doorgaat. Wat Herc deed was echter anders. Hij gebruikte twee spelers om de instrumentale breaks in een continue loop vast te houden. Op die manier konden Cindy’s gasten langer onafgebroken dansen op het hoogtepunt van het nummer. Het instrumentaleinstumentale hoogtepunt van een nummer, een stuk dat normaal 8 seconden duurde, duurde bij Herc minuten lang. Hij noemde het “The Merry-Go Round.”

Doordat de breaks langer duurden, konden Cindy’s gasten dus langer dansen. Door de kale, funky, ritmische breaks gingen mensen gekkere kapriolen uithalen op de dansvloer. Het dansen op breaks werd break dancing, en er kwam (net als bij Herc’s DJ techniek) behoorlijk wat acrobatiek bij kijken.

Terwijl Herc de breaks aan elkaar draaide, gebruikte hij ook een oude microfoon om het publiek op te zwepen. GeïnspireerdGeinpireerd door zijn held James Brown (misschien wel de echte eerste rapper) begon hij te MC’en. Hard bewijs is er niet, aangezien er weinig bewijsmateriaal overgebleven is van dat feest op 11 augustus 1973, maar het verhaal gaat dat Herc de gene was die de legendarische woorden “To the beat Y’all, You Don’t Stop!”voor het eerst uitsprak.

Herc’s techniek is baanbrekend in New York. Al snel gaat het vuurtje rond langs de vijf boroughs met de boodschap dat Herc met een revolutie bezig is. Terwijl Cindy en Herc vaker feestjes geven in het gebouw, zorgt Herc dat de speakers richting de ramen staan zodat de straat ook mee kan genieten.

Doordat zijn ster rijzende is, wordt hij uitgenodigd om in andere buurten te draaien. Wederom weet Herc te innoveren. Met een busje volgeladen met speakers en wat vernuftig elektrisch ingenieurswerk weet hij een lantaarnpaal open te breken en de kabels naar zijn soundsystem te lijden. Er wordt op straat gebreakdancet, gedraaid en gerapt, op kosten van de stad.

Deze block parties worden druk bezocht en veel jongeren proberen de technieken van Herc af te kijken. Een van hen is Joseph Robert Saddler, beter bekend als Grandmaster Flash.

Grandmaster Flash zag Herc’s techniek en verbeterde het. Hij is de uitvinder van de slipmat (waardoor DJ’s konden scratchen) en zorgde voor een nog strakkere breakloop dankzij zijn “Quick Mix Theory.” Mede dankzij de DJ-technieken van Grandmaster Flash ontstond sampling. Iets dat de hiphop in de jaren 90 zou gaan domineren.

Hoewel Herc altijd een lokale legende bleef, waren het de volgende generatie DJ’s zoals Grandmaster Flash en Afrika Bambaataa die het naar het grote publiek brachten. Zij waren een van de eersten die hiphop als muziek uitbrachten, mede dankzij Sugarhill Records.

Sugarhill Records was een label uit New Jersey, aan de andere kant van de Hudson River. Daar zagen een paar producers heil, en vooral geld, in hiphop. Ze brachten een paar rappers bij elkaarbijelkaar en lieten ze rappen over een break van Chic’s Good Times. In 1979 werd Rapper’s Delight de eerste raphit.

In slechts zes jaar ging hiphop dus van een huisfeestje in The Bronx naar een wereldhit. En daar zou het uiteraard niet bij blijven. De cultuur, kleding, muziek, kunst en dans brengen nog steeds vele subgenres voort. Vanuit een vervallen flatgebouw in The Bronx naar alle hoeken van de wereld.

Dit artikel is geschreven door Mikel van den Boogaard.